Vorig jaar werd datapersbureau LocalFocus onderdeel van het ANP. Nu, een half jaar na de overname, kijkt medeoprichter van LocalFocus Jelle Kamsma voorzichtig de Nederlandse landsgrenzen over. “We zijn eigenlijk nooit heel proactief bezig geweest om ons product buiten Nederland onder de aandacht te brengen. We heten niet voor niets LocalFocus.” Toch komt daar binnenkort wellicht verandering in.
Jelle is net terug uit Canada, waar hij een week op de redactievloer van The Canadian Press rondliep om de implementatie van de LocalFocus-verkiezingstool goed te laten verlopen. Hij vertelt over alle ontwikkelingen rondom de buitenlandse ambities.
Kunnen we jullie binnenkort ‘GlobalFocus’ gaan noemen?
“Dat is inderdaad een werktitel die we nu onderling wat grappend gebruiken”, zegt Jelle lachend. “Maar pin me er niet op vast dat dit het wordt hoor!” Het was wellicht geen actief agendapunt om met LocalFocus de landsgrenzen over te gaan, maar toch is het niet de eerste keer dat het lokale datapersbureau Nederland ‘even inruilt”. Zo werkte het al meerdere malen samen met Belgische media. De LocalFocus-verkiezingstool werd ingezet bij de verkiezingen van onze zuiderburen. “Maar dat voelde toch een beetje als een thuiswedstrijd, omdat we dezelfde taal spreken”, voegt Jelle toe.
"Ons netwerk is in een klap enorm uitgebreid. De stap om LocalFocus over de grens te tillen kwam op deze manier toch sneller dan verwacht"
"Ons netwerk is in een klap enorm uitgebreid. De stap om LocalFocus over de grens te tillen kwam op deze manier toch sneller dan verwacht"
— Jelle Kamsma
Onder de vleugels van het ANP waren de buitenlandse media ineens binnen handbereik en dus volgde automatisch toch al snel het gesprek om LocalFocus naar het buitenland te brengen. “Voordat we werden overgenomen hebben we wel eens gesprekken gevoerd met buitenlandse media, maar dat heeft eigenlijk nooit tot iets concreets geleid. Nu ik daarop terugkijk is zo’n internationalisering echt iets waarvan ik denk dat we het niet op eigen kracht hadden kunnen doen. Dat is wel het mooie van de samenwerking met het ANP, ons netwerk is in een klap enorm uitgebreid met waardevolle connecties. Dus ook in het buitenland. We zitten ineens aan tafel met de mensen die bij andere persbureaus de beslissingen nemen. De stap om LocalFocus over de grens te tillen kwam op deze manier toch sneller dan verwacht”, vertelt Jelle.
Samenwerking met The Canadian Press
Nog voor de overname door het ANP nodigde Martijn Bennis (CEO van het ANP) de heren van LocalFocus al eens uit voor een gesprek met The Canadian Press. ‘Gewoon, om eens kennis te maken en te laten zien wat we zoal doen. De gedachtegang was: zou LocalFocus ook kunnen werken in Canada? Uiteindelijk werd ons gevraagd of we ondersteuning konden bieden tijdens de provinciale verkiezingen in Ontario. Een uitdaging, maar we dachten: als het in België lukt, een land met een complex politiek systeem, dan moet het in de rest van de wereld ook goedkomen’. Dus vertrok Jelle, met een op maat gemaakt plan voor The Canadian Press, een week naar Canada om de redactie te ondersteunen tijdens het visualiseren van de uitslagen.
De dienst waarmee LocalFocus groot is geworden, is het verzamelen en vertalen van nieuwswaardige data in een visueel aantrekkelijke grafiek of kaart. De verkiezingstool is een aparte dienst, geoptimaliseerd om verkiezingsuitslagen zo snel en duidelijk mogelijk te presenteren aan enorme aantallen bezoekers tegelijk.
“Dat vraagt dus om een andere werkwijze, eentje van uiterste precisie. Alles moet op de juiste manier werken en er mogen geen bugs in het systeem zitten. Binnen een kwartier na het sluiten van de ‘polls’ zit elke Canadees namelijk al op verschillende websites naar uitslagen te kijken. Je wil snel en goed kunnen handelen, daarom vonden we het belangrijk dat een van ons op de redactie van The Canadian Press aanwezig was”, vertelt Kamsma. LocalFocus collega Erik (IT-baas bij ANP/LocalFocus) bleef in Nederland om vanuit daar te zorgen dat alle techniek goed werkte. Vanwege het tijdsverschil zat hij om 03.00 uur ‘s nachts klaar om de redactie in Canada op afstand te ondersteunen.
"We hebben datajournalistiek schaalbaar weten te maken volgens het ‘one-to-many-principe’"
"We hebben datajournalistiek schaalbaar weten te maken volgens het ‘one-to-many-principe’"
— Jelle Kamsma
Schaalbare datajournalistiek
De dagen dat Jelle in Canada was, werd er ook vooruit gekeken. Hoe ziet zo’n datajournalistieke dienst er in het buitenland eigenlijk uit? “De misconceptie over datajournalistiek is dat het altijd ingewikkeld en tijdrovend is. Op veel plekken produceren ze grafieken ook nog steeds op dezelfde manier als twintig jaar geleden. Het zijn vaak statische graphics, erg arbeidsintensief en het gebruik door andere media valt vaak tegen. Maar dat hoeft dus allang niet meer zo te zijn, die mythe hebben wij in Nederland al ontkracht met de snelheid en het gemak waarmee data gevisualiseerd kan worden met LocalFocus. We hebben datajournalistiek schaalbaar weten te maken volgens het ‘one-to-many-principe’: één visual die moeiteloos in vormgevingen voor verschillende titels gepubliceerd kan worden”, vertelt Jelle.
Toch zijn er nog uitdagingen wanneer het aankomt op LocalFocus naar het buitenland brengen. De software is ontwikkeld maar zal op een aantal punten nog geregionaliseerd moeten worden, bijvoorbeeld met nieuwe kaarten. Ook moet geïnventariseerd worden welke nieuwswaardige databronnen er in het desbetreffende land aanwezig zijn. Aan de hand van de gesprekken in Canada werd er een stappenplan ontwikkeld voor het opzetten van een datajournalistieke nieuwsdienst volgens het model van LocalFocus. Een van de belangrijkste eerste stappen volgens Jelle: het zoeken naar een goede datajournalist.
Wat zijn de vervolgstappen?
Het experiment in Canada verliep naar wens, maar Jelle blijft bescheiden als het aankomt op kijken naar de toekomst. “De pilots moeten nog beginnen. Daaruit moet gaan blijken of het daadwerkelijk zo makkelijk te vertalen is naar het buitenland als we denken. We zullen ongetwijfeld tegen dingen aanlopen die we nu nog niet kunnen voorzien omdat de context anders is en de persbureaus allemaal net iets anders georganiseerd zijn.
Het voordeel wanneer er in het buitenland met onze software gewerkt gaat worden is dat dit moet leiden tot meer capaciteit om de software door te ontwikkelen. We werken in een klein team, er zijn op dit moment twee collega’s die LocalFocus actief doorontwikkelen. Vergeleken met concurrenten is dat echt een fractie van de teams waar zij mee werken. Het feit dat we actief in het buitenland gebruikt zouden gaan worden betekent voor ons een enorme groei aan mogelijkheden”.
